Khosrow Davami

_________________

Givenchy Hat, Paris 1957 - Frank Horvat
_____________________

خسرو دوامی

ديدار - براى شهرزاد

پنجره را كه گشود، دشت با همه وسعت در منظرش نمايان شد. يكسو، درختان ليمو كه تا بالاى تپه ‏ماهور را مى‏پوشاند؛ آنسوتر، بركه ‏ى سربى با دو سپيدارِ بلند و قوهاى كنارش؛ و قرصِ مسىِ خورشيد كه آرام آرام در شكاف دو تپه گم مى‏شد.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه

پس چرا اين حرف‏ها را زودتر نزده بودى؟ه

خيلى حرفهاست، بعد از اين همه سال؛ هنوز هم نمى‏دانم اين چيزها گفتن هم دارد؟ه

نيم‏ خيز شد و به كناره‏ ى تخت با ملافه ‏هاى آشفته تكيه داد. نيم‏تنه ‏ى برهنه ‏ى زن در قابِ پنجره جاى گرفته بود. نيمرخ همان بود كه اولين بار سالها پيش در آينه ‏ى قدىِ خانه ‏ى دوستى مشترك ديده بود؛ با شلالِ گيسويى كه حالا بافته و يك طرف شانه انداخته بود. رنگِ چشم ها، چالِ كنارِ گونه، لبخندى محو و دستى كه نيمى از پستان ها را مى‏پوشاند و به‏ طرف موها مى‏رفت را بعدها در خيال ديده بود و نقشى از آن را با زمينه ‏ى سبز آبىِ دشت بارها زده بود.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
گفته بود: اما چشم هايت را خوب نديده بودم. سرم را مى‏انداختم پايين. حالا طور ديگريست؛ اين طور كه زيبا نشسته ‏اى روبه ‏رويم و حرف مى‏زنيم. كنجكاو كه مى‏شوى چشم ها تنگ تر و مژه ‏ها به هم نزديك تر مى‏شوند. رنگ چشمايت را مى‏بينم و چينى را كه بين دو ابرويت افتاده و گوشواره ‏هاى آبى بلندت را.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
چقدر تغيير كردى، در اين سالها. صبح از لباسى كه در فرودگاه پوشيده بودم مى‏گفتى و حالا از اين چيزها...ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه

زن زانوهايش را بغل گرفت. صورتش را رو به دست و چانه ‏هايش را روى زانوها گذاشت.ه

همه هم‏ شكلن، با شاخه ‏هاى پر از ليمو. مثل اينكه لباسى همرنگ به تن كردَن و بعد پاها را توى خاك فرو بُردن.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
بايد باشى اينجا و بهار را ببينى. عطر شكوفه‏ هاى ليمو و نارنج با بوى نرگس ديوانه‏ ات مى‏كند. سحر، آهوها مى‏آيند كنار پنجره و سرشان را به شيشه مى‏زنند. غروب پرنده ‏ها غوغا مى‏كنند. شب ها، آسمان محشريست از ستاره.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه

زن به خورشيد كه حالا از آن خطى بريده-بريده و سرخ در شكاف دو تپه مانده بود خيره شد.ه

فرض كن حالا، از همين پنجره بپرم پايين. بين درخت هاى ليمو منو ببينى كه عريان مى‏دوم و مى‏رسم به بركه و در آب شنا مى‏كنم. ناراحت نمى‏شى از اينكه ديگران مرا ببينند، بدون حجابى؟ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
خنديد. بالش كوچك را برداشت و به آرامى به ‏طرف پنجره انداخت. دست هاى زن را ديد كه بالش را در هوا گرفت. پاها را به موازات هم باز كرد. بالش را بين انحناى هر دو پا جاى داد. خم شد و دست ها را در امتداد پاها رو به جلو دراز كرد.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
سالها پيش ديده بودش. جوانتر بود و شاداب. بالاى كوهى بلند يخ هاى كناره ‏ى آبشارِ قنديل بسته را شكسته بود. اول پاهاى زن را ديده بود كه تا بالاى زانوها در آب رفت و بعد دستها را كه كاسه شد و مشتى آب را روى موها و پوست سوزنى شده‏ اش ريخت.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
جلوى ديگران خجالت كشيدم. بين آن همه آدم، آرام از كوله پشتى‏ات حوله ‏اى بيرون آوردى، آمدى سمت من و بدون اينكه به‏ چشم هام نگاه كنى، داديش به دستم. آنروز با چه شورى برامون حرف زدى. دست ها و لب هات را مى‏ديدم و چشم هات را كه به چشم هاى همه خيره مى‏شد، جز من.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
از قاب پنجره كنار رفت. كف چوبى اتاق، لباس هاى ريخته شده را كنار زد و بسته ‏ى سيگار را از كيف دستيش بيرون كشيد. سيگارى براى خود و مرد آتش زد. چراغ كنار ميز را روشن كرد و پشت به مرد جلوى پنجره ايستاد. حالا تك و توك موهاى سفيد زن را كه روى شانه‏ هايش ريخته بود مى‏توانست ببيند، و بعد برآمدگى كنار پهلوها و چين هاى ريز پشت ران و رگ هاى كوچك سياهى كه پايين تر نمايان بود. پايين پاها را نديد، يا شايد نمى‏خواست ببيند.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
زن گفته بود، از زبان هنرپيشه‏ ى فيلمى كه او نيز بارها ديده بودش: بعد از عشقبازى برات زنى مى‏شم مثل همه ‏ى زن هاى ديگه. تازه مى‏بينى كه من هم عصبانى مى‏شم، مريض مى‏شم، دندان هام كرم مى‏خوره...ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
سالها، طرحى از او را كنار پنجره كشيده بود. برهنه و بالابلند با گلدانِ نرگسى در دست، و چند گلِ ريخته روى زمين كه انگشت هاى پا را مى‏پوشاند؛ و دو آهوىِ محو، پشتِ قابِ خاك گرفته ‏ى پنجره.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
گفته بود: شبِ قبل از رفتنم باران مى‏آمد. سرت را آوردى جلو و چتر را كشيدى روى سر هر دويمان، عطر موهاى خيست ديوانه‏ ام كرده بود. با خودم عهد كرده بودم زياد حرف نزنم. مى‏خواستم تو را بيشتر بشناسم. باز هم من گفتم و تو در سكوت به من نگاه كردى.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
پاها را نتوانسته بود بكشد. كشيدن خطوط پايينِ كف پا و انگشت ها برايش كارى كشنده بود و نمى‏دانست چرا. در نقشى، پاها را از پايينِ ران در ملافه ‏اى سرخ پنهان كرده بود. گفته بودند و كسى هم جايى نوشته بود كه نقاش، طرح پاها را نمى‏تواند بزند؛ همانطور كه بازيگرى تازه‏ كار با دست هايش نمى‏داند چه كند. بعدها اين هم براى خودش سياقى شده بود؛ از نوك انگشت ها گلى صحرايى بيرون مى‏زد؛ اغلب نرگس، گاهى چند لاله، و دو-سه شاخه گلِ سرخ. در جايى هم نقش بدن برهنه‏ ى زن را كنار شمعدانى ها زده بود با جوراب هايى به رنگ برگ هاى شمعدانى.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
وقتى گفتى، چاره‏ اى نيست و بايد برى، همه سخت عصبانى بوديم. ديگران تصور مى‏كردند تو هم مثل بقيه تنهاشون مى‏گذارى، سعى كردم براشون توضيح بدم. حالا از خودم هم بدم مى ‏آمد.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
زن در قاب پنجره خوابيده بود. سرش خم بود و با دهانى نيمه‏ باز نفس مى‏كشيد. بالش را از بالاى پشتِ خميده ‏ى زن به پايين هل داد. زن بيدار شد. سر را بلند كرد و لب هايش را بوسيد. بعد سرش را به بالش تكيه داد و دوباره چشم هايش را بست.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
پستان هايش افتاده ‏تر از نقشى بود كه مى‏زد، با نوكى سياه تر و بزرگ تر. چين هاى زير گردن را هم ديد. خطِ وسطِ پيشانى و شيارهاىِ زيرِ چشم را هنگام عشقبازى ديده بود؛ اما پايين پاها زير ملافه‏ى سفيد بود. آنروز همه‏اش به پاها فكر كرده بود. در طول راه زن گفته بود، بى‏آنكه نيم نگاهى به او كند، گفته بود همه‏ ى آن چيزها را كه در غياب مرد بر خود و ديگران گذشته بود.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
روى سينه‏ ام نشسته بود. دست هام را به زمين بست؛ پنجه‏ هام رو به سقف و پشت پاهام روى صليب بود. تا بالاى ران طناب‏ پيچ شدم. شنيده بودم براى تحمل راه‏ هايى وجود داره. از زير چشم‏بند ابزار اطراف صندلى و زير پام را مى‏ديدم. كابلِ چهار سر، چند نوع دستبند، صليبِ آهنى، تيغ موكت‏ برى، اتو، چند نوع طناب، چند سرنگ، سيگار و فندك.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
حوله را از كيفش بيرون كشيد و به ‏طرف حمام رفت. شير آب گرم را باز كرد. جلو آينه رفت. صورتش را ديد و پشت سرش را كه ديوارى سفيد و بى‏لكه داشت. خود ديده بود، يكى از خانه ‏ها را. حياطى كوچك با درخت هاى بلند داشت. درخت ها صداها را در خود زندانى مى‏كردند. ديده بود حمامِ بزرگِ خانه را، با كاشى هاى شكسته و سيم هاى برق و دو گودال بزرگ در كف زمين. دوستى آشنا از آنچه كه در آن جا بر او رفته بود گفته بود؛ بعد ديوارها را ديده بود با لكه‏ هاى سرخ و فرو رفتگىِ جاى مشت ها و دو سه يادگارى و شعرى كه به‏ همان رنگ لكه‏ ها بودند.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
رفت زير دوش. قطرات آب كه به سرش خورد و چشم هايش را كه بست همه ‏ى آن چيزها را كه در بيدارى نمى‏ديد يا نمى‏خواست ببيند، آدم هاى غايب و همه ‏ى صداهاى ناشنيده، حضورى توأمان پيدا كردند. همه ‏ى آنها كه صدايشان در نُه توى ديوارهاى سيمانى گم شده بود، با سرهاى كرم خورده ‏ى زير خاك، و موريانه‏ ها كه استخوان هاىِ پوكيده را اين سو و آن سو مى‏بردند.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
همه چيز درد بود و درد. ساعتى فقط مى‏زدن. كابل، ديوار صوتى را مى‏شكست و تنم را به رعشه مى‏انداخت. بعد اون وزنه ‏ى سنگين از روى قفسه ‏ى سينه‏ ام بلند مى‏شد. پاهام ورم كرده و خونين بود. ساعتى در همون حال از پا آويزانم كرد.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
باز هم از فيلمى گفته بود كه او هم ديده بودش. از زنى كه فقط زير آب گريه مى‏كرد، بى هيچ صدايى. سر را كه از زير آب بيرون مى‏آورد از نيمه هق ‏هقى كه در گلو جا مانده بود، از چشم هايى باز و از حدقه درآمده مى‏توانستى دريابى كه بر او چه گذشته است.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
پوتين سياه و بزرگش را روى پاهام گذاشت. ورم پاها تركيد. پاش را از روى پاهام برداشت و با تيغ موكت ‏برى از انگشتِ بزرگ تا قوزك پا را پاره كرد.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
سرش را از زير دوش بيرون كشيد. چشم هايش مى‏سوخت. سرش گيج مى‏رفت. آب را بست و به ديوارِ سرد حمام تكيه داد. همه جا را بخار گرفته بود. پنجره ‏ى كوچك كنار آينه را باز كرد. بخارى كه از پنجره بيرون مى‏زد چشم‏ اندازِ بركه و درختان ليمو را كدر مى‏كرد.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
از حمام بيرون آمد. زن به پهلو روى تخت خوابيده بود، عريان، بى‏هيچ پوششى. نزديك تر شد. حالا مى‏توانست ببيند. سرخِ سرخ بود و برآمده. بى هيچ پوستى بر آن. خطى وجود نداشت. انگشتِ بزرگِ پا گوى سرخى بود بدونِ ناخن. به‏ جاى دو انگشتِ يكى از پاها دو برآمدگىِ غضروفى بيرون زده بود كه اگر پوست را كنار مى‏زدى خون و عصب بيرون مى‏زد لَخت و لُخت، بى هيچ حجابى. چشم هاى زن بسته بود. ملافه را روى پاها و بدنش كشيد. از گوشه ‏اى قلم‏ مو و سه پايه و بوم را برداشت، فانوس را هم از كنارى ديگر. از قابِ پنجره خارج شد، بى هيچ صدا و پرسشى. در امتداد درخت هاى ليمو به ‏طرف بركه راه افتاد.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه

پشت سر صداى زن را شنيد يا فكر كرد كه شنيده است. به ‏طرف صدا برنگشت.ه

گفته بود: گفته بودم مى‏ آيم يك روز؛ مى‏آيم و نقش هات را مى‏بينم و برات قصه ‏ها خواهم گفت تا تو ديگر در خيال از من نقش نزنى.ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه
رفت و ايستاد كنارِ سپيدارها، پشت به تپه ماهور و رو به پنجره كه كورسوىِ چراغى روشنش كرده بود. قوها ساكت و آرام به خواب رفته بودند. هيچ صدايى نمى‏آمد جز صداى پِت‏پِتِ فانوس و صداى بادى ملايم كه برگهاى زردِ پاييزى را روى آبِ بركه می ريخت. ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه ه

.

دسامبر 1998

____________________

Gershwin: Rhapsody in blue

____